Yapay Zeka İlaç Geliştirmede Devrim Yaratabilir mi?

İnsanlık kanseri, diyabeti ve kalp hastalığını tamamen yok eden ilaçlara sahip olursa, bunun arkasında yapay zeka (AI) olabilir. Geleneksel ilaç geliştirme süreci çok pahalı, zaman alıcı ve başarısız olma ihtimali yüksektir. Bu yüzden biyoteknoloji şirketleri, yeni ilaçlar geliştirmek ve hastaları biyokimyasal özelliklerine en uygun ilaçlarla eşleştirmek için makine öğrenimi modellerine güveniyor.

Yapay Zeka İlaç Geliştirmede Devrim Yaratabilir mi?

Google, DeepMind yapay zeka araştırma laboratuvarı ile Isomorphic Labs işbirliğiyle birlikte, "yaşamın tüm moleküllerinin yapısını ve etkileşimlerini tahmin eden" bir yapay zeka modeli olan AlphaFold 3'ü piyasaya sürdüğünde çıtayı yükseltti.

Peki bu neden önemli? Çünkü şu anki ilaç keşif süreci %90 oranında başarısızlıkla sonuçlanıyor. Bunun en büyük sebebi, bilim insanlarının insan vücudunun tüm minik bileşenleri ve hastalıkların bunlarla nasıl etkileşim kurduğu hakkında sınırlı bilgiye sahip olması.

Yapay zeka destekli ilaç geliştirmenin potansiyelini açıklayan bir ilaç şirketi kurucusu, MIT Technology Review'e şunları söyledi: "Tüm büyük ilaç şirketleri birlikte düşünüldüğünde bile ilaç üretmek için en fazla 10 milyon molekülden oluşan bir listeye sahipler." Ancak, var olan molekül sayısının 33 sıfır içeren bir sayı, yani bir decilyon olduğu düşünülüyor. Bu noktada ise makine öğrenimi modellerinin hesaplama gücü devreye giriyor.

Yapay zeka, önerilen bir ilacın vücudu nasıl etkileyeceğini tahmin edebilirse, daha hızlı bir şekilde umut vadeden ilaç adayları bulabilir. AlphaFold 3, araştırmacıların yeni bir ilacın onaylanması için hala gerekli olan yavaş ve pahalı test protokollerine geçmeden önce daha fazla hipotezi test etmelerine olanak tanır. Araca ticari olmayan kullanım için ücretsiz erişim sağlanacaktır.

Peki yapay zekanın ürettiği hatalar ne olacak? Richard III hakkındaki raporunuz için kötü olabilecek bir şey, ilaç Ar-Ge için harika olabilir. Bilim insanları, yapay zekanın normları yıkan tahminlerinin bazen faydalı olabileceğini söylüyor.

Küçük not: Bağımsız bilim insanları AlphaFold 3'ü önemli bir adım olarak selamlasa da, Guardian gazetesinin belirttiği gibi sistem "proteinlerin çevrelerine tepki olarak canlı sistemlerde nasıl şekil değiştirebileceğini tahmin etmekte iyi değil" ve bu da gerçek dünyada ilacın etkinliğini etkileyebilir.